Kontrolli i rregullt është parandalim i kancerit të qafës së mitrës

Kontrolli është për individë të shëndetshëm pa simptoma. Screening-u për kancerin e qafës së mitrës ndihmon në zbulimin dhe trajtimin e ndryshimeve në qeliza në faza të hershme.

Testimi i rregullt mund të shpëtojë jetën tuaj dhe është mënyra më efektive për të parandaluar kancerin e qafës së mitrës.

Screening

Kontrolli i qafës së mitrës nuk është test për kancer, por një test për të ndihmuar në parandalimin e tij. Qëllimi kryesor i screening-ut është të identifikojë lezione pararake të shkaktuara nga HPV në mënyrë që të hiqen dhe të parandalohet zhvillimi i kancereve invazive.

Një qëllim dytësor është të zbulojë kancerin e qafës së mitrës në një fazë të hershme, kur mund të trajtohet me sukses. Screening-u i rregullt ka treguar se redukton ndjeshëm numrin e rasteve dhe vdekjeve nga kanceri i qafës së mitrës.

Parandalimi

Kanceri i qafës së mitrës shpesh mund të parandalohet përmes kontrollit të rregullt me testet Pap dhe HPV, të cilat ndihmojnë në zbulimin e ndryshimeve pararake dhe trajtimin e tyre. Gjithashtu, vaksina kundër HPV është shumë efektive në parandalimin e infeksioneve të reja. Rekomandohet që vajzat të vaksinohen kundër HPV.

Vaksina HPV ofron mbrojtjen më të mirë kur jepet në moshat 9-12 vjeç. Ajo mund të parandalojë deri në 90% të rasteve të kancerit të lidhur me HPV. Diskutoni me mjekun tuaj për planin më të përshtatshëm të vaksinimit në bazë të moshës, gjinisë dhe disponueshmërisë së vaksinës.

Si bëhet kontrolli për kancerin e qafës së mitrës?

Kontrolli për kancerin e qafës së mitrës mund të bëhet në një klinikë, qendër komunitare apo tek mjeku. Zakonisht realizohet gjatë një ekzaminimi pelvik.

Kërkimet tregojnë se ndjenja turpi, barrierat kulturore dhe frika janë disa nga arsyet pse gratë shmangin kontrollin.

Sa më herët të zbulohen dhe trajtohen ndryshimet e shkaktuara nga HPV, aq më mirë. Kjo mund të shpëtojë jetën tuaj!

Procedura Tipike

Ndërsa një grua shtrihet në një tavolinë provimi, një profesionist i kujdesit shëndetësor fut një instrument të quajtur spekulum në vaginë e saj për ta zgjeruar atë në mënyrë që të shihet pjesa e sipërme e vaginës dhe qafa e mitrës.

Kjo procedurë gjithashtu lejon profesionistin e kujdesit shëndetësor të marrë një mostër të qelizave të qafës së mitrës. Qelizat merren me një kruese druri ose plastike dhe/ose një furçë cervikale dhe vendosen në një shishkë me konservues të lëngshëm.

Në disa vende ofrohet testi në kushte shtëpie – një mënyrë e thjeshtë që gratë të bëjnë vetë testin. Këto kite shtëpie ofrojnë një mundësi shtesë për gratë që të qëndrojnë të përditësuara me kontrollin.

Testimi në Laborator

▶

Mostra dërgohet në laborator ku qelizat testohen për lloje të rrezikshme të HPV-së ose analizohen nën mikroskop me një metodë të quajtur Pap test i bazuar në lëng. Kur përdoret e njëjta mostër për dy testime (HPV + Pap), quhet "testim i kombinuar".

Me futjen e testimit të avancuar me ndihmën e kompjuterit dhe teknologjisë së re, laboratori i citologjisë është në ballë të përmirësimeve për ofrimin e kujdesit më të mirë për pacientin.

Sistemi Bethesda

Sistemi Bethesda analizon ndarazi anomalitë e qelizave skuamoze dhe gjëndërore. Këto dy tipe takohen në një zonë të quajtur "zona e transformimit", e cila ndryshon me kalimin e moshës apo pas lindjes.

Anomalitë e qelizave skuamoze ndahen sipas shkallës së rëndësisë – nga më të lehtat deri tek më seriozet.

Shembuj të qelizave skuamoze atipike në citologji të bazuar në lëngje (LBC). Marrë nga: Nayar, R.; Wilbur, D., "The Bethesda System..."

Anomalitë e qelizave skuamoze

Qelizat skuamoze atipike (ASC) janë gjetja më e zakonshme në testet Pap. Ato ndahen në dy grupe: ASC-US dhe ASC-H:
- ASC-US: Qeliza atipike me rëndësi të papërcaktuar – nuk janë normalisht të shfaqura, por arsyeja mund të jetë një infeksion HPV ose faktorë të tjerë.
- ASC-H: Qeliza që nuk përjashtojnë praninë e lezionit të lartë. Ka rrezik më të madh për zhvillim të kancerit.
LSIL: Lezione të shkallës së ulët, të lidhura zakonisht me infeksionin HPV. Shpesh kalojnë vetë te gratë e reja.
HSIL: Lezione të shkallës së lartë – kanë më shumë gjasa të përparojnë në kancer nëse nuk trajtohen.
CIS (karcinoma in situ): Qeliza që duken si kanceroze por nuk janë përhapur jashtë sipërfaqes së qafës së mitrës.
Karcinoma skuamoze: Është formë e avancuar e kancerit – kur qelizat e parregullta kanë depërtuar më thellë në indet apo organet fqinje.

Anomalitë e qelizave gjëndërore

Qelizat gjëndërore atipike (AGC) zakonisht vijnë nga epiteliumi gjëndëror i endocerviksit ose endometriumit. Këto janë më pak të zakonshme sesa qelizat skuamoze.

Këto anomali përfshijnë ndryshime jonormale në indet gjëndërore të qafës së mitrës. Sistemi Bethesda i ndan ato në këto kategori:

Qeliza gjëndërore atipike (AGC): Qelizat nuk duken normale, por mjekët nuk janë të sigurt për domethënien e tyre.
Adenokarcinoma in situ (AIS): Qeliza shumë jonormale, por që nuk janë përhapur përtej indit gjëndëror.
Adenokarcinoma: Mund të përfshijë kancer jo vetëm në kanalin endocervikal por edhe në mitër, endometër ose zona të tjera.

Emërtimi Mynih

Sisteme të ndryshme klasifikimi janë përdorur për analizimin e mostrave Pap në nivel ndërkombëtar. Gjermania përdor emërtimin "Mynih" që nga viti 1975 si modifikim i klasifikimit të Papanicolaut.

Ky modifikim është përshtatur për të përmbushur standardet ndërkombëtare për klasifikime përshkruese. Në vitin 2015, u vendos zyrtarisht si sistem në Gjermani.

Me "Mynih III" janë krijuar nëngrupe për klasifikimin e ndryshimeve të dyshimta që nuk përputhen qartë me kriteret ekzistuese. Sistemi diferencoi më tej mes qelizave skuamoze, epiteliale dhe gjëndërore.

Qëllimi është krahasimi me sistemet si Bethesda, për të mundësuar analiza ndërkombëtare dhe krahasime më të sakta.

Metodat e Kontrollit (Screening)

Për shumë vite, testi Pap ishte metoda e vetme për screening-in e kancerit të qafës së mitrës. Përdorimi i tij ndihmoi në uljen e incidencës dhe vdekjeve në vendet ku përdoret rregullisht.

Sot ekzistojnë tri qasje: testi HPV (për praninë e tipeve me rrezik të lartë), testi Pap, dhe testi i kombinuar HPV/Pap (co-test), që përdor të njëjtën mostër për të kontrolluar të dyja.

Testi HPV dhe Testi Pap

Testi HPV dhe testi Pap janë dy metoda të ndryshme të kontrollit. Ato përdoren për të identifikuar ndryshime në qelizat e qafës së mitrës përpara se të shfaqen simptomat.

Gratë kanë nevojë për kontrolle të rregullta, edhe nëse ndihen mirë. Kjo ndihmon në zbulimin e hershëm dhe trajtimin e duhur për të qëndruar të shëndetshme.

Testi HPV kontrollon për infeksione me tipe HPV me rrezik të lartë.
Testi Pap (apo citologjia) mbledh qeliza për të parë ndryshime që mund të çojnë në kancer ose të zbulojë qeliza kancerogjene.
Testi i kombinuar Pap/HPV përdoret për të kontrolluar të dyja: infeksionin HPV dhe ndryshimet në qeliza.

CINtec^® PLUS

CINtec^® PLUS Cytology është një test i specializuar për kontrollin e kancerit të qafës së mitrës. Ai përdor dy biomarkues (p16 dhe Ki-67) për të zbuluar me saktësi infeksione HPV të transformueshme.

CINtec^® PLUS ndihmon mjekët të identifikojnë pacientet me rezultate të dyshimta nga Pap dhe HPV, për të rekomanduar ndjekjen më të mirë përmes kolposkopisë.

Testi zbulon infeksione HPV që kanë potencial për të shkaktuar kancer dhe shmang interpretimet e pasakta.
Tregon saktësi të lartë klinike në skenarë të ndryshëm të kontrollit të kancerit të qafës së mitrës.
Shënjimi i dyfishtë p16/Ki-67 mund të zvogëlojë ndjeshëm numrin e grave që dërgohen për kolposkopi të panevojshme.

Erozionet e Qafës së Mitrës

Erozioni i qafës së mitrës, i njohur gjithashtu si eversion cervikale, ektropion ose ektropi cervikale, është një gjendje e zakonshme tek gratë në moshë riprodhuese dhe zakonisht nuk paraqet ndonjë rrezik. Nuk është tregues i ndonjë problemi tjetër shëndetësor, si p.sh. kanceri i qafës së mitrës. Nëse simptomat ju shqetësojnë, ekzistojnë trajtime që mund t'i diskutoni me mjekun.

Ektropioni cervikal ndodh kur qelizat nga brendësia e qafës së mitrës rriten në sipërfaqe. Këto qeliza janë më të ndjeshme dhe më të kuqe, ndaj mund të shkaktojnë simptoma si gjakderdhje apo rrjedhje tek disa gra.